Home

De Switch Back Memorial March, editie 2009

 
Sinds vorig jaar maak ik deel uit van de werking van de Switch Back Memorial March. Deze wandeltocht, die een organisatie is van de vzw België-Canada* wil de herdenking levendig houden van de bevrijding in september 1944 door de Canadese Troepen. Switch Back was de codenaam van één van de militaire operaties ter vrijmaking van de Scheldemonding, meer bepaald die van de omgeving ten noorden van het Leopoldskanaal. Geïnteresseerden in militaire geschiedenis kunnen hierover het internet raadplegen (http://nl.wikipedia.org/wiki/Slag_om_de_Schelde ) of gespecialiseerde literatuur. Feit is dat de slag om de Schelde één van de hardste en belangrijkste veldslagen was sinds de landing in Normandïe met talrijke slachtoffers tot gevolg.

 

De organisatie van de SBMM heeft mij aangetrokken om de mars bij reserve -en andere militairen meer bekend te maken. De band natie - leger is immers belangrijk voor de voorzitter van de vzw België –Canada. De deelname van militairen geeft dan ook een extra cachet aan de mars. Elk jaar neemt er tevens een team Canadese militairen deel. Deze militairen werken voornamelijk in het SHAPE hoofdkwartier te Bergen ( Casteau ).Ik treed op als hun verbindingsman en begeleid hen gedurende de mars. Geüniformeerden onderéén begrijpen elkaar immers beter.

 

De avond voor de mars kwam het Canadese Team aan in een plaatselijk hotel.

Ze waren enigszins vermoeid van de lange trip. Het kaartlezen is bij het Canadees leger vervangen door GPS lezen waardoor ze over de trip van Casteau naar Maldegem, een slordige 100 km, meer dan twee en een half uur gereden hadden.

Die avond hebben we het Canadese team nog vergast op een bezoek aan het “ For Freedom Museum “ te Ramskapelle nabij Knokke. ( zie ook http://www.forfreedommuseum.be ). Dit onlangs geopend museum laat via verschillende decors de sfeer rond de bezetting en bevrijding herleven. Niet zomaar een galerie van poppen en maquettes, maar ieder stuk heeft hier een eigen geschiedenis en verhaal. Het museum moet nog wat groeien en hier en daar is er nog wat werk, maar het loont zeker de moeite om dit titanenwerk te bezoeken ( met gids ). Voor de IMC fanaten onder ons ( lees ADC Vanherck ): je vindt er onder meer een Buffalo, een amfibisch voertuig gebruikt door de Canadezen tijdens de slag om de Schelde. Ook de Duitse mini éénpersoons kamikaze onderzeeboot is een vrij uniek stuk van de collectie te noemen.

 

Buffalo landingsvaartuigen tijdens de landing te Hoofdplaat.

 
Het bezoek was een schot in de roos en werd door de Canadese delegatie zeer geapprecieerd. Na het bezoek werd in een bistro nog een hapje gegeten. De vermoeidheid werd vlug weggespoeld. Informeel en gezellig rond de tafel met z’n allen is ideaal om de ploeg beter te leren kennen. Het team werd geleid door Lt Col Sue Wigg ( tevens chauffeur van het team! ) en bestond uit 11 militairen en 3 burgers (Canadese echtgenotes die dikwijls ook op de Shape werken). Graden van MCpl tot LCol. Eén echtpaar was zelfs speciaal uit Maastricht gekomen. De meeste gezichten waren nieuw voor mij. De Canadezen zijn hier immers maar voor een jaar of drie gedetacheerd en keren daarna terug naar het thuisland. Zo kunnen ze maar enkele keren deelnemen aan de mars en wordt het team elk jaar vernieuwd. Ook heel wat Quebecquois onder hen. Hoewel ik vrij aardig de Franse taal begrijp vraagt het soms toch een extra inspanning om hun versie van de Franse taal te verstaan.

 

 De dag van de mars zelf begon al vroeg. Om 6u30 ging ik de Canadezen ophalen in het hotel. Je weet immers maar nooit of ze hun GPS terug zouden boven halen. Op naar het inschrijvingspunt te Balgerhoeke. Daar zag ik twee bekende gezichten van de MCG Gent, die ik had leren kennen op het kamp “Ultimate Mover“ te Elsenborn. De Adjt Adams en Adjt Knaepen zorgden ervoor dat de deelnemers met militaire bussen naar de respectievelijke vertrekpunten gebracht werden (32, 24 of 16 km). Wij moesten naar Oedelem; het vertrekpunt van de 32 km. Daar zou omstreeks 08.15h een plechtigheid gehouden worden waarna we de mars officieel zouden openen. Nog maar net uitgestapt te Oedelem liep ik al onze baas tegen het lijf: LtKol Laforce. Meteen kreeg ik de opdracht om een artikel te schrijven voor het Movers Magazine wat ik met plezier aanvaardde.

 

Op naar het monument waar de plechtigheid zou plaats vinden. Aangezien de ceremoniemeester op het laatst had afgezegd werd ik door de voorzitter ook nog belast om wat praktische afspraken ter plaatse te regelen: in plaats stelling troepen, muziek, genodigden, ondertussen de Canadezen de weg naar het toilet wijzen. Ja, ’t is een beetje van alles, gastheer zijn voor die mannen en vrouwen.

08.15h: Een Piper leidt het Canadian Legion met hun vaandels ter plaatse. Het Canadian Legion bestaat uit oud- gedienden van het Canadees Leger die in Duitsland zijn blijven plakken. Dikwijls zijn ze ook nog getrouwd met een Duitse en spreken ze ondertussen beter Duits dan Engels (of Frans voor de Quebecquois). De diverse burgerlijke en militaire genodigden worden welkom geheten (ondermeer de gouverneur van West Vlaanderen, diverse burgemeesters en schepenen, generaal Coene, de vertegenwoordiger van de Koning, de vertegenwoordigers van de Prov Commando’s West– en Oost Vlaanderen, de voorzitters van de Groepering Reserve Officieren West Vlaanderen en de Kring Reserve Onderofficieren West Vlaanderen). Het offer van de Canadese soldaten wordt in herinnering gebracht. Bloemen worden neergelegd. Een trotse mama neemt een foto van haar kindje dat een gedicht voorleest. De nationale hymnes en de Last Post weerklinken. Dankwoorden en wederzijds respect worden betuigd in de speeches.”We will not forget. We will remember them“ klinkt het. Het antwoord van de Canadezen:”We will be back“. Wij zullen de gevallenen blijven eren en de Canadezen zullen altijd deze herdenkingen ondersteunen.

 

Een uurtje later wordt de mars geopend door een colonne historische voertuigen van de Yeomanry. Deze vereniging lapt oude legervoertuigen op toert er dan meer rond. Sommige bestuurders zijn keurig uitgedost met militair-historische uniformen. De voertuigen bestaan voornamelijk uit Willy’s en Dodge’s maar ook enkele weliswaar historisch minder correcte Minerva’s rijden mee in de optocht. Zelfs een Hummer rijdt mee. Sympathieke gasten die van de Yeomanry, het leger kennen de meesten echter alleen maar uit films. Tot slot, onder applaus en onder begeleiding van een Piper marcheert het Canadese team af.

 

Onmiddellijk houden we er stevig de pas in. Het parcours is prachtig: tussen de goudgele maïsvelden naar de bossen van Burkel (privé eigendom éénmalig opengesteld voor de mars). De Canadezen hebben hun eigen “Support Vehicle” mee dat op bepaalde punten langs het parcours staat. We houden er echter geen halt en er wordt enkel wat vertraagd om eventueel wat water of snoepgoed mee te nemen. De Sergeant Major (RSM) heeft een duidelijke opdracht gekregen van de kolonel: houd de groep aan de Timeshedule! Een fris briesje en wat zon zorgen voor aangenaam wandelweer. Rond het middaguur zijn we al halfweg. We krijgen toch een half uurtje break om de magen te vullen. Voor sommigen is het ook tijd om de voeten te verzorgen. Op deze stop is er ook een prachtig tentenkamp opgezet door “Les Compagnons du souvenir des Alliés” (zie ook www.compagnonsdusouvenir.be).

Re-enactors eerste klas, je waant je zo in het decor van één of andere oorlogsfilm. Tot in de details verzorgt, alles historisch correct verantwoord.       

 

Het tweede deel van de mars vatten we met hetzelfde tempo aan. Al wandelend maak ik verder kennis met de groep. De conversaties lopen deels in het Frans en deels in het Engels. En waarover praat je dan zoal? Over van alles en nog wat. Het leven in België, de economische en politieke situatie, het Belgische bier, de oorlog in Afghanistan.

Zo raak ik er aan de praat met Maj Henry, verantwoordelijk voor de planning van de Awacs toestellen. Maj Henry zijn overgrootvader sneuvelde in “Flanders Fields“ nabij Ieper. Zijn naam laat het niet vermoeden maar Maj. Henry zijn roots liggen in Denemarken. Zijn geïmmigreerde voorvaderen lieten hun “Deense“ naam veranderen naar “Henry“. Hendrikson” klonk in die tijd immers te Duits. Ondertussen laveert het parkoers van de mars tussen de varkensstallen, weiden met paarden, koeien, geiten en schapen. De dieren worden nog wat bijgevoederd met heerlijke silovoeding van de vorige oogst. LtCol Lepage, duidelijk niet van het Canadese platteland afkomstig kan het bijhorende boeketje van “boerenbuitenluchtjes “maar matig appreciëren.

 

De laatste 8 kilometer besluiten we het letterlijk “voetverschroeiende“ tempo wat te laten zakken. Gemiddeld hebben we meer dan 7.5 kilometer per uur gestapt, wat me toch niet onaardig lijkt. Tegen 15 uur naderen we de eindmeet. Iedereen tevreden en voldaan. Nog wat kiekjes aan de tank en dan allen aan het bier. Over het volgende is iedere Canadees het eens: “Belgium has the best beer, chocolate and bread in the World”. Er worden nog wat geschenken uitgewisseld en dan zit het er weer op. Mogelijks zie ik sommigen van hen volgend jaar terug. Anderen zullen op pensioen zijn, weer anderen zullen terug in Canada zijn of gelegerd in een ander land, mogelijks zelfs op missie in Afghanistan. Het gaat hen allen goed.

Misschien zie ik volgend jaar wat “Movers“ on the road, en trekken ook meer reservisten hun stapschoenen aan.

 
1 Sgt Maj (R) Braet Benedict

 

  
*De vereniging vzw België-Canada werd opgericht in 1995 met tot doel, het bestendigen en verder ontwikkelen van de relaties tussen België en Canada. Ze wil ook de dankbaarheid van het Belgische volk aan Canada en het Canadese volk benadrukken. Canada heeft in de Tweede Wereldoorlog een immens offer gebracht. Er werden meer dan één miljoen jonge Canadezen ingezet, waarvan er 450.000 nooit hun prachtig vaderland terugzagen. Op het grondgebied van Maldegem vonden meer dan 800 Canadese soldaten de eeuwige rust. In februari 1945 werd gestart met de aanleg van het Canadees Militair Kerkhof te Maldegem-Adegem. De ingetogen herdenking in september van elk jaar op het Canadees Kerkhof is een ideale gelegenheid om een ode te brengen aan de vrede.)