In de kijker

Te Deum Brugge; nationale feestdag 21 juli 2011

"Oh, Dierbaar België ...". Als er één dag in het jaar is waarop het Nationale Volkslied op zijn plaats is, is het wel vandaag. Als rechtgeaarde patriot voel ik het 's morgens al een beetje kriebelen terwijl ik mijn driekleurtje aan de voordeur bevestig. Vreemd genoeg is dit de enige feestdag waarop ik 'echt' die bijzondere gewaarwording ervaar. Het is welliswaar ook mijn enige feestdag die zo gevuld is met ritueel en traditie.

Ons land zit al meer dan een jaar zonder volwaardige regering, en de Vorst heeft voor de eerste maal sterke emoties laten blijken in zijn toespraak. De verontwaardiging die daarvan uitging is zonder twijfel een getrouwe afspiegeling van wat heel wat belgen op dit moment voelen. Het is wel te hopen dat de kiezer dit ook ter harte neemt, en bij de volgende ronde zich wat minder laat leiden door de media (de vijfde macht!). Waar blijft het spreekwoordelijke Belgische compromis, nu we dit zo nodig hebben?! 

Enfin, we doen niet aan politiek, hoewel het in de huidige situatie moeilijk is om niet betrokken te geraken in de emoties van het moment. Vandaag is het de dag van nationale eenheid, en daar willen we ook echt voor gaan. Dat is tenslotte wat het betekent om Belg te zijn?

 


De Sint Salvators kathedraal is volop in renovatiewerken gehuld, zodat er maar een beperkt aantal plaatsen (400?) beschikbaar zijn. We moeten, een beetje onwennig, langs een zij-ingang het gebouw betreden. De 'werf'-aanblik zorgt ervoor dat alles er wat minder officieel uitziet dan de traditie wil. Een stel militairen in 2A of andere formele tenues, vormt toch een vreemd contrast met de bouwwerf op de achtergrond. Maar improviseren is nu eenmaal iets waarvan je bij militairen mag verwachten dat ze er goed in zijn. We slagen erin om op een ordelijke wijze het gebouw te betreden. 

Eenmaal binnen loopt alles volgens de bekende gang van zaken. Uiteraard zijn er weer heel wat blikken en discrete signalen van herkenning, bij de gebruikelijke gasten. Persoonlijke ben ik wel benieuwd naar de 'primeur' van de vaandeldragers, die dit jaar niet meer zullen 'groeten' voor het volkslied. Een compromis! Dat zijn nog eens echte Belgen. Een en ander zou te maken hebben met een formeel schrijven van de Oost-Vlaamse gouverneur die van oordeel is dat zowel voor het Vlaamse als voor het Belgische volkslied moet gegroet worden. Blijkbaar voelen enkele vlaamsgezinden zich in het kruis getast als er (weeral?) gediscrimineerd wordt in dit land "waar ge onbevreesd moogt spreken". Moeilijk hoor, die multiculturele samenleving. Gelukkig zijn de vaderlandslievende verenigingen wel nog tot compromis bereid. Er wordt dus niet meer gegroet voor volksliederen, met of zonder leeuwen.

Voor de militairen is dat een stuk gemakkelijker, natuurlijk. Wij doen niet aan politiek, maar volgen gewoon de protocolaire voorschriften. We staan in houding voor de beide hymnes, en buiten brengen we enkel een groet voor het nationale lied (en ook voor de internationale Anthems). Soms is het dragen van een uniform toch een gemak?



Na het Te Deum wordt weer beroep gedaan op ons improvisatievermogen. Door de wegeniswerken in de omgeving van de kathedraal ondervinden de voertuigen van de prominenten enige hinder. Het verlaten van het gebouw verloopt dus met wat vertraging, waardoor ook de protocolaire volgorde verbroken wordt. Dit heeft voor gevolg dat de muziekkapel en de vaandels al vertrokken zijn tegen de tijd dat de militairen de kerk verlaten. Dit leidt tot een quasi officiële wandeling van gefragmenteerde delegaties met prominenten, door de Steenstraat, naar het stadhuis. Een eigenaardig fenomeen in het straatbeeld. Voor toeristen en omstaanders moet dit een bizarre aanblik bieden. Maar ja, België is het land van Magritte, en we zijn hier niet vies van een surrealistische noot. Het hele land is daar het levende bewijs van.

En dan zijn er ook de toespraken. Burgemeester Moenaert benadrukt de 'verzoenende' rol die de stad Brugge zich heeft aangemeten bij nationale en internationale evenementen. De ondertoon is er een van hoop en het geloof in "als we er 'samen' voor gaan, lukt het wel". De voorzitter van AVBOS biedt ons, naar jaarlijkse traditie, een kijkje in de geschiedenis van ons land. Daarmee beklemtoont hij vooral de vredelievende (feestelijke) achtergrond van onze 'independence day'. Wij herdenken vandaag geen gewelddadige gebeurtenis, maar wel de beëdiging van onze eerste Koning, 180 jaar geleden (1831). De teneur van de toespraken is heel pragmatisch. Dit is een fijn en welvarend land om in te wonen. We hebben niets te winnen met de vernietiging van deze eenheid.

Omdat dit toch een feestdag is, gaan we de zaken afronden met een 'Brugse Zot' van het vloeibare soort. Er is opvallend veel volk op de receptie, dit jaar. Misschien heeft de reporter van Focus - televisie gelijk, als hij dit interpreteert als een blijk van steun van het volk voor de Vorst? Maar misschien is het gewoon toeval.

Het is in ieder geval de moeite waard om van de gelegenheid gebruik te maken, en van gedachten te wisselen met de aanwezige prominenten. Er worden meer zaken aangekaart en opgelost tijdens dit soort salonmanoeuvres dan aan formele onderhandelingstafels.  Maar dat is weer deel van het politieke spel; en zoals gezegd, doen wij daar niet aan mee.

Het is dik twee uur als ik thuis kom. Dat volstaat om vrijetijdskledij aan te trekken, een hapje te eten, en voor de televisie plaats te nemen voor de toespraak van Zijne Majesteit, gevolgd door het nationale defilé. Daarmee voltooi ik mijn jaarlijkse ritueel dat deze dag kenmerkt. De rest ervan wordt opgevuld met mijmeringen en nostalgie aan vroegere dagen, toen ik zelf nog aan de elementen werd blootgesteld op het paleizenplein. 

Zonder de fysieke inspanning van weleer, maar toch met een goed gevoel over mijn beperkte bijdrage aan deze eenetwintigste juli, besluit ik mijn dag met een vaderlandslievende toast: "Leve België, Leve de Koning"!

Vz@roo-west.be