Belgian Cenothaph Parade

London, zaterdag 15 juli 2023

Wat is de Belgian Cenotaph Parade? 

Een beetje geschiedenis om het begrip toe te lichten.

In 1934 overlijdt Koning Albert I, een achterneef van de toenmalige Britse Vorst George V. Als eerbetoon wil hij zijn verwant en het leger van "Brave little Belgium" eren voor hun verzet tijdens de Eerste Wereldoorlog. Hierbij gaf hij België de toelating om als enige niet-Commonwealth land, gewapend te paraderen in Londen. Sindsdien is er ieder jaar, in het weekend vóór de Belgische Nationale Feestdag, een bloemenhulde met militaire parade aan de Cenothaph. Dit om hulde te brengen aan de gesneuvelden van de Eerste Wereldoorlog. De plechtigheid benadrukt ook de nauwe banden tussen het Verenigd Koninkrijk en België.

De Cenotaaf (in het Nederlands) is te vergelijken met ons monument voor de onbekende soldaat. Het woord komt uit het Grieks en betekent 'leeg graf'. Het monument op Whitehall werd onthuld op 11 november 1920.

De plechtigheid wordt geleid door de dienst protocol van het kabinet van de Chef Defensie en bijgestaan door het steuncomité voor de plechtigheid Cenotaaf, onder voorzitterschap van graaf Henri d'Oultremont.

Toen er begin mei een nationale oproep in mijn digitale postbus viel, voor deelname aan de Cenotaph Parade, werd ik meteen getriggerd. Wetende dat collega Didier Devlieghe (en wijlen Didier Devue) er meerdere malen aan hadden deelgenomen, moest dit toch iets bijzonder zijn. Ook via mijn eenheid, MCU (Movement Control Unit), die steun levert aan het gebeuren had ik al verhalen gehoord. De dril zou mits een beetje oefenen nog wel lukken. De nieuwe militaire kledij moest na twee mislukte pogingen nog opgehaald worden, maar dat zou wel in orde komen. Dus waagde ik mijn kans. Ik melde mij aan voor het militaire detachement met als wapen de P90. Voor dit peloton werd op een getalsterkte van 19 deelnemers gerekend, dus meer kandidaten dan plaatsen. Omdat de parade midden in mijn verlof viel, en er nog andere dingen op de agenda stonden, had ik toch graag wat zekerheid gehad in verband met mijn mogelijke deelname. Half juni was er helaas nog geen nieuws. Dan maar informatie gevraagd bij KNUROO. Daar kreeg ik ook niet het gewenste antwoord. Onze nationale S3 (den Patrick) heeft uiteindelijk de koe bij de horens gevat, en binnen de kortste keren kon ik mee met het detachement van KNUROO. Let wel, dàt is niet hetzelfde als het gewapende detachement. Goeie zet, want een week later bleek ik toch niet was geselecteerd voor het gewapende detachement. Vreemd genoeg kreeg ik toch nog een uitnodiging voor de verplichte training hiervoor. De gebruikelijk warboel, zeker?

Ondertussen via mijn eenheid een militaire dienstreispas aangevraagd en in orde gebracht. Dit document is identiek aan de burgerlijke versie, maar gratis. Je kan het natuurlijk enkel gebruiken voor militaire dienstreizen en niet voor privé uitstappen. Maar goed, op 15 juli zouden we om 03.00h verzamelen in Peutie, om vervolgens naar Londen af te reizen.

Gelukkig werd het RV één uur opgeschoven. Toch blijft 04.00h hoe dan ook, erg vroeg. Van Peutie met de bus naar Bru Mil (militaire luchthaven, Melsbroek) voor paspoortcontrole en check-in. Na een uurtje aanschuiven werden we in de bar ontvangen met koffiekoeken en croissants. Uniek is wel dat je vanaf het buitenterras een mooi zicht hebt op de start- en landingsactiviteiten van onze nationale luchthaven. Het ene na het andere TUI toestel steeg op naar het zonnige zuiden. Nadat men ons nog een halve liter fles water in handen had gestopt, konden we omstreeks 07.00h boarden op de A330. Het bleek een Nederlands exemplaar te zijn. De militaire vrachtvliegtuigen van onder andere Nederland, Luxemburg en België zitten immers in één pool. 

Na 40 minuutjes vliegen stonden we al op Stansted Airport, een budget burgerluchthaven ongeveer 55km ten noordoosten van Londen. Je ziet daar dus vooral Ryanair en Easy Jet. Maar ook heel wat vrachtvliegtuigen en zaken-jets. Voor het verlaten van het vliegtuig werd ons nog een snack toegestopt. Ja, honger of dorst zouden we die dag niet hebben. Eenmaal uit het vliegtuig werden we opgewacht door de collega's van de MCG (Movement Control Group). Zij regelden de douaneformaliteiten (personen, wapens, vaandels) en begeleidden het transport. Mooi gedaan, want we konden gewoon de bus op, en zonder verdere controles vertrekken naar hartje Londen. 

De stad bleek ontzettend druk. Talloze auto's, bussen en een massa voetgangers (vermoedelijk vooral toeristen) in beweging. We passeerden langs de voornaamste toeristische hotspots, zoals: de Tower of London, Tower Bridge, Big Ben, en uiteindelijk de regeringswijk met Whitehall als einddoel. Deze straat, die loopt van Westminster Abbey tot aan Trafalgar Square, was voor de gelegenheid afgezet met nadar-hekkens. Daar stonden ook al enkele samengetroepte toeschouwers te wachten. Onze (semi) militaire delegaties stelden zich op in de passage tussen de Cabinet War Rooms en Whitehall. De KNUROO-delegatie, bestaande uit voorzitter Alex, S3 Partick en mezelf, mochten zich opstellen bij de burgerlijke vertegenwoordigers. Tja, dat zegt misschien wel iets? 

Ondertussen was er tijd om een praatje te maken met wat bekend volk van onder andere Mars & Mercurius. Diederick de Jaeger, bekend Pipe drummer uit Maldegem en op rondreis door Engeland, was er ook. Deze keer echter niet in Piper-outfit om op te treden, maar dat kan nog komen. Voor de rest trokken vooral de kleurrijke Britse militaire uniformen de aandacht. Helaas ken ik daarvan niet de betekenis en achterliggende tradities. Toch intrigerend. Ook enkele hoogwaardigheidsbekleders en mannen met bolhoed kleurden de scene.

Nadat onze minister voor buitenlandse zaken, mevrouw Hadja Lahbib, was gearriveerd kon de plechtigheid beginnen. De muziekkapel van de Scots Guards opende de parade. Jawel, met de tonen van de Mars van de KMS. Wat had je gedacht ;-)

Getooid in hun statige rood-witte uniformen en met de traditionele berenmuts op het hoofd (bearskin caps), zorgden deze muzikanten voor de omlijsting van de hele ceremonie. Eén interessant weetje, misschien. De knopen op hun tuniek staan per drie gegroepeerd. Ze dragen geen pluim op de muts en er staat een Schotse distel op hun kraag. Dit alles om hen te onderscheiden van de andere 6 household division bands, zoals bijvoorbeeld de Grenadier Guards band, de Coldstream Guards band of de Household Cavalry band.

Zij werden gevolgd door enkele peletons/secties van de Koninklijke Militaire School (KMS = RMA = Royal Military Academy). Ook in een mooi, traditioneel uniform, natuurlijk. Hierna kwamen detachementen van de School voor Onderofficieren, de Marine, de Reserve onder leiding van kolonel Di Duca, de marinecadetten, de luchtcadetten, de defensiecadetten (met hun lelijke fluo-groene windjekker), de Engelse Marine- en Luchtcadetten, en tenslotte de vaandeldragers van de Veteranenverenigingen.

De plechtigheid verliep verder zoals de meeste herdenkingsplechtigheden. Intro door de verteller, bloemenhulde, Last Post, Reveil, Exhortation (For the Fallen), enzovoort, ... Om tijd te besparen bij de bloemenhulde had men ons samengezet met onder andere KNVRO en nog enkele verenigingen. Gevolg: 10 man op één lijn en ik op de hoek. tijdens het opmarcheren naar het monument kruiste mijn pad zowaar de dirigent van de muziekkapel. Voor de goede orde leek het beter om toch maar een boogje om de man heen te maken. Na de bloemenhulde marcheerden de troepen naar het plein van de House Guards Parade. Het is daar dat ieder jaar, bij de verjaardag van het staatshoofd, de Trooping the Colour plaatsvindt. Er volgde nog een kleine bloemenhulde aan het monument voor de Guards. Daarna werd er afgemarcheerd langs Hyde Park naar de Wellington Barracks, waar ons een receptie werd aangeboden.

Naar aloude Engelse gewoonte werden de VIP's hier gescheiden van het gewone volk. Geen probleem, wij waren welkom in de Warrant Officers & Sergeants Mess van de Guards, waar Meantime Greenwich en andere lager pilsen ons opwachtten. De Britse lunch volgde in de eetzaal. De beans heb ik laten passeren en koos er voor een pastei-koek (meat pie) gevuld met een soort stoverij, en uiteraard ... frieten. Nog vlug een lunchpakket meegekregen voor onderweg, wat waarschijnlijk onze 'derde maaltijd' moest voorstellen.

In de voortuin hadden we nog net even tijd om van een static show met militaire voertuigen te genieten. Een Challenger tank, een Apache helikopter, enkele panservoertuigen en de onvermijdelijke drones, dienden er als lokmiddel voor een of ander recruterings-event.

Als onverwacht toetje konden we nog een bruiloft - fotoshoot meemaken van één van de Guard-jongens (zie foto).

Daarna was het tijd voor de busreis. Nog even langs Buckingham Palace en Trafalgar, en dan terug richting Stansted. Daar aangekomen opnieuw geen persoonlijke inspecties, en vlot het vliegtuig op. De meteo viel mee die dag. Tamelijk warm en gelukkig droog weer, maar vrij veel wind. Dat laatste voelde je zelfs in de Airbus bij het opstijgen. 

Eenmaal we in de buurt van Brussel kwamen, zagen we de buien al letterlijk hangen. Welkom thuis! Bij het uitstijgen kregen we nóg een laatste snack toebedeeld. Ja, bij langdurige prestaties is zelf een vierde maaltijd voorzien. :-)

Het was een lange dag, maar zeker interessant en mischien voor herhaling vatbaar. Volgend jaar is het de 90ste verjaardag van de plechtigheid en koninklijke aanwezigheid wordt verwacht!

Groeten van een enthousiaste deelnemer,

Benedict Braet