Hic jacet Lt.Gen. Dossin

Herdenking St-Joris, donderdag 18 juli 2024

De naam 'Dossin' zal de meeste mensen wellicht bekend in de oren klinken. Het is immers de naam van een beruchte legerkazerne/museum/documentatiecentrum in Mechelen, waar confronterende herinneringen worden aangeboden over de oorlogsmisdaden van het naziregime. Dat is duidelijk en het is niet nodig voor onze kring om daar extra publiciteit voor te maken. Wij gaan terug naar de oorsprong van de naam Dossin, en de sporen die dat in onze achtertuin heeft nagelaten.

Het is een minder bekend feit dat luitenant generaal Dossin de bevelhebber was van de tweede Belgische legerdivisie bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog. Het 7de linieregiment  was een van de regimenten die onder de divisie van de generaal ressorteerden. De opdracht van de divisie lag in de verdediging van de 'vesting Antwerpen'. Voor Dossin was het echter snel duidelijk dat de forten van de stad de Duitse opmars niet zouden kunnen stoppen, en dat zijn troepen verloren zouden zijn als ze ter plekke bleven. Daarom besliste hij om een strategische terugtocht te beginnen, richting kust (IJzer). Een zware beslissing, die hem later niet in dank zou afgenomen worden door de legerleiding, maar waardoor hij feitelijk de mogelijkheid creëerde om het Duitse offensief te stoppen tijdens de IJzerslag. We kunnen de historie niet herschrijven, maar het is geen geruststellende gedachte om te bedenken wat er zou gebeurd zijn als de generaal een andere beslissing had genomen.

Wat nog minder mensen weten, is dat generaal Dossin herbegraven werd in Sint-Joris (Nieuwpoort). Het dorp aan dewelke hij zijn adelijke titel (verkregen als eerherstel in 1934) te danken had: Dossin de Saint Georges. Het grafmonument is opvallend genoeg, maar wie er niet naar op zoek is zal het waarschijnlijk nooit terugvinden in de kleine, rustige deelgemeente van Nieuwpoort. De historisch vrij belangrijke generaal heeft na zijn dood een erg bescheiden verblijfplaats gekregen, op een boogscheut afstand van de IJzer, waar zijn troepen de meest heldhaftige en ongelijke strijd hebben gevoerd om de Duitse invasie te stoppen. 

Laat het nu toevallig 170 jaar geleden zijn dat Emile Dossin in Luik werd geboren op 18 juli 1854. Even toevallig zijn er net werken uitgevoerd aan het grafmonument, zodat het geheel wat meer zichtbaar wordt. Reden genoeg voor de dorpsraad van St-Joris om een kleine ceremonie op te zetten bij de vernieuwde constructie. En ... aangezien ze ons daar al kennen van onze jaarlijkse herdenking aan het Uniebrugmonument, worden we meteen toegevoegd aan de gastenlijst.

Onze figuranten in het uniform van het 7de linieregiment zijn de trekpleister bij uitstek. Die komen eerst op de lijst van genodigden. Daarna krijgen we de vraag om ook een 'woordje te plaatsen' over het 7de linie. Bah ja, er is voldoende documentatie beschikbaar, en mijn stem is kloek genoeg om een verhaal te vertellen in de open lucht. We mogen meteen ook een bloemenkrans neerleggen, zodat het plechtige moment nog enkele dagen sporen nalaat. Hoewel we de zaak niet organiseren wordt onze aanwezigheid toch tamelijk prominent.

Omdat de meesten van onze kringleden de leeftijd van jonge soldaat al enkele jaren hebben overschreden, moeten we opnieuw enkele studenten ronselen om de rol van 7de liniesoldaat in te vullen. Victor was er al eens bij aan de Uniebrug. Kelvin houdt van re-enacten en ziet het wel zitten om voor ons als figurant op te treden. Zijn snor past ook helemaal bij de mode voor jongemannen uit 1914. Daarmee is ons detachement compleet. Vóór de plechtigheid overlopen we samen nog eventjes de statische drill en bijhorende bevelen. Die gasten menen het serieus. Dus, dat zal lukken.

Het blijft een kleinschalig opzet, natuurlijk. Enkele buurtbewoners en mogelijks wat toevallige passanten komen het spektakel gadeslaan. Introductie door Bert (zonder sjerp), mijn voorgelezen passage over de gevechten aan de Yzer, een brokje duiding bij het gebeuren door Bert, en bloemenhulde. Alles afgerond met een life Last Post en de nationale hymne. Hartverwarmend om te merken dat een toeschouwer uit respect de hoed afzet tijdens het volkslied. Mijn soldaten doen het voorbeeldig en brengen eveneens een respectvol vertoon ten tonele. Een mooi geheel.

Dossin is alvast voor één dag niet vergeten, en ik hoop maar dat er veel toeristen zijn grafmonument ontdekken en op zoek gaan naar de 'betekenis' van deze grote generaal in het kleine dorpje St-Joris. Misschien zou een formele display met toelichting hier ook niet mis staan (of een direct uitleesbare QR code op het monument) ...

Merci soldaten... en secretaris (voor de foto's)!

 DVz