Menenpoorthulde

"Thank you for taking me to the Last Post Ceremony. I really enjoyed the event". Deze fijne boodschap, afkomstig van Cathy (Zhouyunxian) mijn collega gastdocent/verpleegkundige uit China, bevestigt nog maar eens dat de plechtigheid onder de Menenpoort niets aan kracht heeft moeten inboeten sinds haar oorsprong. Het blijft een indrukwekkende gebeurtenis, die een duidelijke boodschap achterlaat bij iedereen die daar open wil voor staan. Hoewel de ceremonie ook heel krachtig overkomt op film, is het toch veel intenser om er lijfelijk bij aanwezig te zijn. Er hangt een heel karakteristieke sfeer over de menigte tijdens het gebeuren. Dat laat zich niet gemakkelijk vertalen in woorden. Maar het blijft wel aan de ribben hangen.

Dat Murpy's Law Pipes and Drums aanwezig zouden zijn, was al zichtbaar op het programma. Maar dat Murphy ook letterlijk zou toeslaan heb ik niet voorzien. Om mijn buitenlandse gast op te pikken moet ik nog een paar straten om; dus vertrek ik met wat extra tijdmarge voor eventuele vertragingen. Maar zelfs dat kan niet baten als het verkeer op de A17 plots compleet tot stilstand komt in de omgeving van Roeselare (ongeval). Het biedt mij wel de gelegenheid om uitgebreid bij te praten met mijn Chinese collega, maar de stresshormoonspiegel stijgt evenredig naargelang de wijzer dichter naar 20.00h toe kruipt. Hopelijk staan er geen mobiele flitsers op de A19, want anders val ik zeker in de 'prijzen'. Het is letterlijk 'vijf voor' acht als de Menenpoort in zicht komt. En dan blijkt de weg erheen nog door een werf onderbroken te zijn. Op goed geluk waag ik samen met mijn invitée een spurtje langs de werkzaamheden. Terwijl ik, rennend, mijn uniform dichtknoop, ontfermt zij zich over de bloemenkrans. ...

Ongeruste blikken bij de aanwezige kringleden. Maar ook opluchting, en zelfs een grapje van een vertegenwoordiger van de Last Post Association: "We hebben speciaal op jou gewacht om te starten".

We kunnen er dus meteen aan beginnen. De Royal Artillery mag natuurlijk de honeurs waarnemen om eerst hun gevallenen te herdenken, vóór de andere bloemleggers aan bod komen. Maar wij krijgen tot ook een mooi plaatsje in de voorste gelederen. Johan (marine) kon helaas niet aanwezig zijn vanavond, anders konden we een 'full house' met alle componenten opstellen. Met drie is echter ook niet mis. Dankzij Dominique hebben we toch wat luchtmachtblauw in ons gezelschap. Dat is ook fijn meegenomen.

Zonder twijfel maken wij hier een goede beurt. Er is heel wat volk op de been, en wellicht zal er fotomateriaal van het gebeuren over heel de wereld verspreid worden. Terwijl het meestal onze prenten zijn die hun weg vinden naar het Aziatische continent, maken we nu van de gelegenheid gebruik om een Aziatische noot toe te voegen aan onze fotoreportage. Als we nog wat Ierse nurses tegen het lijf lopen, begint het waarempel op een internationale conventie voor verpleegkundigen te gelijken. In ieder geval is dit een fantastische ontmoeting, helemaal passend in het symbolische kader van dit indrukwekkende monument. Heerlijk om deze grensoverschrijdende solidariteit te voelen, al is het maar voor even.

Daarna is het tijd voor wat ontspanning na de arbeid. Ons groepje is net groot genoeg om een flinke tafel te vullen in een van de lokale horecazaken. Met het komende Taptoe op het programma, zullen er wel meer uniformen in het straatbeeld aanwezig zijn. Maar ons gezelschap trekt toch de nodige nieuwsgierige blikken. Hier en daar komt daar zelfs een 'knikje' van waardering bij. Dat is fijn!

Om een goede gastheer te zijn, moet ik natuurlijk mijn aandacht vooral bij Cathy houden. Ondertussen ben ik ook al de hele avond in het Engels aan het denken, en is er zelfs enige concentratie nodig om over te schakelen naar het Nederlands. De inhoud van onze tafelconversatie kan ik dus niet volledig weergeven, maar de sfeer is prima. Zo kan onze gast ook kennis maken met de Bourgondische kant van de Belgen. Ze was al op de hoogte van onze wereldbekende chocolade en ons ruime assortiment aan bieren. Hopelijk leert ze vanavond ook dat wij tradities kunnen in ere houden, gastvrij zijn, en dat ons voornaamste 'product' het compromis is. Als klein land, omringd door grote naties, moet dat wel.

Terloops, we zijn meteen begonnen met het proeven van het bieraanbod, en ze lust Rodenbach. Ha, goede smaak! Op de weg naar huis zijn we allebei wat stiller dan op de heenreis. Er zijn dan ook heel wat indrukken te verwerken. Toch leidt het toeval nog tot enkele leuke ontdekkingen over ons landje. Cathy leert nog bij dat het Engelse woord 'spa', afkomstig is van een bestaand kuuroord van bij ons. Tenslotte kan ik haar nog verbazen met het feit dat de saxofoon uitgevonden en genoemd is naar zijn Belgische maker, Adolphe Sax. We zijn misschien maar klein op deze wereldbol, maar we laten wel sporen na.

Na een avondje 'stappen' in internationaal gezelschap, is de schreeuwerige campagne voor de komende verkiezingen eventjes uit mijn aandacht verdwenen. Maar tijdens het laatste stukje van mijn rit naar huis wordt ik weer overvallen door de grijnzende politieke smoelen die het -anders zo vredige- straatbeeld ontsieren met hun populistische slogans. Ze willen mij laten voelen dat de (vaderlands)liefde waarmee ik vanavond mijn landje heb vertegenwoordigd voor een internationaal publiek, compleet misplaatst en oubollig is.

Tegen beter weten in, wind ik mij daar toch over op. Dit soort retoriek kwetst me, en roept defensieve emoties op. Het is ontredderend om vast te stellen hoe weinig aanzet er maar nodig is om zelfs bij (gewoonlijk) verstandige mensen tweedracht te zaaien, tijdens dit verkiezingscircus. Soms weet ik niet goed meer wat te zeggen tegen een buur die plotseling 'kleur' bekent door de tuin vol te poten met politieke koppen en slogans. Gelukkig is dit maar een tijdelijk fenomeen, en komt er binnenkort een einde aan dit gedoe. Maar het laat mij wel beseffen dat er niet veel nodig is om een vredige samenleving te polariseren, en dat agressie niet erg ver onder het beschaafde oppervlak ligt.

De onmoetingen onder Menenpoort, en de gedeelde intenties voor 'nooit meer oorlog', zijn zonder twijfel inspirerend geweest. Maar ik vrees dat de mensheid nog niet volwassen genoeg is om die droom ook tot werkelijheid te maken. Gelukkig is er altijd 'hoop' ...