Operatie Zoeloe-Romeo

Nazomeractiviteit (Zeebrugge-Ramskapelle) 1 september 2018

 Het is al meteen gezellig als ons groepje geleidelijk aangroeit voor de deur van het Zeebrugse Gemeenschapshuis. De zon schijnt lekker aan een wolkeloze hemel en we staan samen in goed gezelschap. Niemand lijkt onmiddellijk zin te hebben om naar binnen te gaan voor de formele start van onze nazomeractiviteit. We blijven gewoon losjes babbelen over de dingen die ons bezig houden in het dagelijkse leven. Geen militair geïnspireerde conversatie; gewoon menselijke vertelsels onder vrienden.

Deze situatie doet mij meteen denken aan een gesprek dat ik had met een collega reservist, tijdens de voorbije zomerperiode. Bij het uitwisselen van wat amusante anekdotes over onze diensttijd was het duidelijk dat mijn maat daar nog van kon genieten. Dus stelde ik hem voor om eens naar één van onze kringactiviteiten te komen om de sfeer te proeven. Daar zou zeker een gretig publiek zijn voor gelijksoortige dienstplichtverhalen. Maar dat zag hij niet helemaal zitten, omdat zijn echtgenote geen fan is van die alte kameraden - stuff. We hebben er verder geen punt van gemaakt en het aanbod gelaten zoals het was. Misschien jammer, want ons kringgezelschap is zoveel méér dan een clubje nostalgische dienstplichtigen. Daar is het wellicht allemaal mee begonnen, maar ondertussen zijn we toch een bijzonder hecht gezelschap geworden dat veel meer gemeen heeft dan een militair verleden. Bij een volgende gelegenheid zal ik toch proberen om dat duidelijk te maken aan mijn copain.

Als de begroetingsrituelen toch afgewerkt raken, is het tijd voor Dirk's geïllustreerde relaas van Operation ZO. De Britse actie die ervoor moest zorgen dat Duitse onderzeeërs niet langer in staat zouden zijn om de Zeebrugse en Oostendse havens te gebruiken als uitvalsbases. We leren dat de hele operatie feitelijk een fiasco is geweest, die achteraf toch met de nodige pomp and circumstance is opgehemeld tot heldhaftige proporties. Waarom zouden er anders schilderijen worden gemaakt van de slachtpartij? Of zouden Vice-Admiraals gelauwerd worden met monumenten en straatnamen?

Het wordt ons ook duidelijk dat oorlogsverhalen niet te eenzijdig mogen bekeken worden. Er was heldhaftigheid aan beide kanten, alsook de nodige wreedheid. Op het einde schrijven de overwinnaars de geschiedenis. ...

Als staartje aan de exposé gaan we een wandelingetje maken door onbekend Zeebrugge. Het Admiraal Keyesplein is een pareltje van architecturale schoonheid waar een wandelaar gemakkelijk de rest van de omliggende wereld kan vergeten. Dat de man die hier zijn naam aan heeft gegeven verantwoordelijk is voor enkele gruwelijke pagina's uit de oorlogsgeschiedenis lijkt een tegenstrijdig gegeven. Toch is de stijlvolle tuininrichting van het pleintje wel heel Brits. Dat zijn de begraafplaatsen van de Commonwealth War Graves Commission ook. Dus is er misschien toch harmonie te ontdekken tussen de (mislukte) raid op Zeebrugge en het pittoreske pleintje met zijn betonnen monument?
 

We blijven onpartijdig en correct, met de volgende bestemming van onze wandeling: het Deutscher Ehrenfriedhof Zeebrügge Nr 184. Voor de meesten onder ons is dit een verrassende locatie. Een Duitse militaire begraafplaats onder de Zeebrugse kerktoren? Wie zou dat verwachten? 

Nog meer verbazend is de vaststelling dat deze knekeltuin wordt onderhouden door de CWGC! De typische Engelse tuinstijl is duidelijk herkenbaar. Alleen het centrale bloembed dat als massagraf fungeert voor de slachtoffers van twee torpedoboote heeft een meer Duitse aanblik. Toch is het bijzonder om vast te stellen dat de vroegere vijanden hier gemeenschappelijke grond hebben gevonden (letterlijk en figuurlijk).  

De Zeebrugse rondleiding wordt afgesloten met een bezoek aan het visserskruis. Dirk wijst er de belangrijkste oriëntatiepunten aan in het landschap, om het historische beeld van de Operatie ZO voor ons geestesoog te brengen. Met een beetje fantasie, een snelle oriëntatie op de stafkaart en een blik door de verrekijker, kan gemakkelijk een imaginaire reconstructie van de feiten gemaakt worden. Wie zich de moeite getroost om de feiten uit Dirk's les te extrapoleren naar de hedendaagse bodem waarop we staan, kan zich een goed beeld vormen van de gebeurtenissen van weleer...

... als het weer niet zo heerlijk was en zeelucht niet zo opwekkend. Het is moeilijk om de focus te houden op grauwe oorlogsverhalen uit het verleden als we op de vredige kaai in het zonnetjes staan. Zelfs het monument voor de verdronken vissers kan niet voldoende schaduw op ons gemoed werpen om de ernst van het moment te handhaven. Ons gezelschap is stilaan toe aan wat minder 'zware' kost. Hier en daar begint bij sommigen ook een hongertje te knagen. Het is tijd om naar onze barbecue bestemming te vertrekken.

Het For Freedom Museum in Ramskapelle is voor de meesten onder ons al een gekende locatie. We zijn er al meerdere keren geland tijdens onze vroegere activiteiten. Profiterend van de zomerse weersomstandigheden nestelen we ons op het binnenterras. Het souvenirwinkeltje van het museum krijgt natuurlijk ook de nodige belangstelling. Best dat ik mijn zakgeld voor deze uitstap enigszins begrensd heb, want anders ging ik zeker met een pakketje boeken naar huis. Ik heb er niet op gelet of de collega's de verleiding hebben kunnen weerstaan, maar die hadden hun partner mee om de portemonnee te helpen bewaken :-)

In afwachting van het barbecue - buffet wordt nog een 'spelletje' gelanceerd. Daarmee wordt de jaarlijkse traditie van de nazomeractiviteit verder gezet. Er is altijd een opdracht of een uitdaging aan verbonden, die toelaat dat de winnaar een prijsje mee naar huis kan nemen. Dit keer wordt het een filmmuziekkwis. Twintig bekende filmthema's moeten gekoppeld worden aan de juiste filmtitel. Wie de meeste succesvolle verbindingen maakt, wint de prijs: een triplet onderzeebootfilms met een trippel karmeliet erbij.

Boeiend en geestig, want er wordt door heel wat teams met veel ijver aan de opdracht gewerkt. Quasi iedereen herkent de muziekstukken wel, maar het is niet zo evident om ze bij de juiste film onder te brengen. Alleen de film en de themesong van Titanic weet iedereen te verbinden. Toch een beetje onder invloed van de vrouwelijke aanwezigen, vermoed ik ...

Pas na de overheerlijke barbecue (écht lekker!) worden de resultaten geproclammeerd. Daarvan kom ik helemaal in examensfeer. Blijkbaar was de opgave niet zo gemakkelijk, want verschillende ploegjes halen de helft niet (gebuisd). Maar er zitten ook heel wat verdienstelijke prestaties bij. Zelfs één maximum score, waarmee Marc in de prijzen valt. Proficiat!   

Als het wat frisser en schemerig begint te worden, vinden we onderdak ik de gelagzaal van het museum. De inspiratie is duidelijk nog niet afgekoeld op dat moment, want er komen nog verschillende rondjes met babbels en drankjes op tafel. Gewoon lekker samen zitten om vertelsels te delen.

Het is een goeie dag geweest. Zelfs Odiel de Chiwawa is helemaal uitgekwispeld en tevreden naar huis gegaan.

Vz@roo-west.be