Rare Jongens ...

Last Post, Menenpoort 23 Sep 2017

Met de huidige pensioenplannen van onze regering is het moeilijk te voorspellen wanneer de tijd zal komen dat ik niet meer representatief kan zijn voor Defensie, en er zal moeten in berusten dat mijn uniform verhuist naar de souvenirkast. Op dat moment zal ook het neerleggen van kransen in naam van een militaire vereniging niet meer mijn bevoorrechte taak zijn. Die eer mag dan overgenomen worden door de collega's die er wel nog patent uitzien in uniform.

Toch weet ik zeker dat het verlaten van de actieve reserve niet zal betekenen dat een occasioneel bezoek aan de Last Post ceremonie onder de Menenpoort ook tot het verleden gaat behoren. Daarvoor is de plechtigheid teveel deel gaan uitmaken van mijn persoonlijke levensverhaal. De sfeer die onder het monument ontstaat, tijdens de korte (gestandaardiseerde) en sobere herdenking, overstijgt de rationele beschrijving van het gebeuren. Voor enkele ogenblikken ontstaat een gevoel van harmonie onder alle aanwezigen, hoe divers de massa ook is op vlak van afkomst, overtuiging, nationaliteit of andere kenmerken. Dat gevoel alleen al, maakt het de moeite waard om daar te staan. Het delen van dat gevoel met naasten of vrienden, maakt het nog meer waardevol. Zelfs zonder uniform of centrale plaats in het ritueel, zal deze commemoratieve samenkomst een favoriete bestemming blijven voor mij.

Honderden toeschouwers staan al opgesteld onder de Menenpoort, als we onze plaats innemen bij de deelnemers aan de bloemenhulde. Door hun opstelling, gelijke kledij of emblemen, onderscheiden heel wat groepen zich binnen de massa. Natuurlijk zijn de cadetten van de Oundle School duidelijk herkenbaar als music band. Maar er lopen ook politie-cadetten rond, leden van de Royal Britisch Legion, vertegenwoordigers van de Kings Royal Hussars Regt, een detachement van de Royal Naval Association,  ... en nog ontelbare andere representanten. Het lijkt er bijna op dat dit brokje Belgisch grondgebied in Engelse handen is voor de duur van de ceremonie. 

Dat de Belgian Army (wij, dus) geen prioritaire plaats meer toegewezen krijgt (eerste rij) door de coördinatoren van de Last Post Association, belet niet dat we onze aanwezigheid met overtuiging zichtbaar maken. Onze vaandrig zet de kringvlag met de Belgische driekeur pal in het centrum van het gebeuren. Zijn bewegingen met militaire regelmaat en precisie uitgevoerd. Op zich al een toegift voor de vele kijklustigen.

Waar onze aanwezigheid zeker opgemerkt wordt door de uniformen en het embleem, halen we helaas niet de getalsterkte om een rijtje (rot) van 3 personen te vullen. Daarom krijgen we een tijdelijk gastlid toegevoegd aan onze ploeg. De man (RNA) is al even verrast als wij en een beetje ongerust over de manier waarop wij onze bijdrage zullen doen. Stappen we 'in de pas'? Worden er orders gegeven? Wat gebeurt er bij het bloemenrek? ... 

Aangezien een ruime interpretatie wordt gegeven aan het wraeth laying protocol,  valt de aanwezigheid van een burger bij onze delegatie niet al te veel uit de toon. Wij engageren ook niet in extreme drill-bewegingen bij onze verplaatsing, zodat een gastlid gemakkelijk kan volgen. Al bij al brengen we het er niet zo slecht vanaf.  Het zou wel mooier zijn als we bij een volgende gelegenheid één extra man zouden kunnen mobiliseren, zodat we een compleet rot kunnen vormen.

Voor de muzikale ondersteuning van de ceremonie wordt gezorgd door het muziekkorps van de Oundle School Cadetten. Er is geen piper bij, maar hun repertoire levert toch gepaste sfeermuziek bij de bloemenhulde en de afronding van de plechtigheid. Terwijl de Ieperse klaroeners afmarcheren, zetten de cadetten zich klaar voor een kort defilé doorheen de monumentale poort. Opwekkende marsmuziek die uitnodigt om mee op te stappen. Jonge gezichten, niet zoveel verschillend van de soldaten die destijds met tromgeroffel ten strijde trokken om nooit meer terug te komen. Een klein kippenvelmoment ...

Voor ons eindigt de avond met een vriendschappelijke babbel bij een glas amberkleurige Wypers Times in de Kazematten. Eerst kan er nog een fotomomentje vanaf, op vraag van enkele enthousiaste toeschouwers. Iets wat duidelijk aanstekelijk werkt, want zodra we beginnen met poseren haalt iedereen in de omtrek een kamera boven. Aanwezigheid van militaire uniformen wordt precies toch nog door heel wat burgers geapprecieerd.

Hoe het precies zit met de 'rare jongens' in de titel kan ik niet uitleggen aan iemand die er niet bij is geweest. Daar mag iedere lezer zelf zijn invulling aan geven. Mijn persoonlijke indruk van deze presentatie onder de Menenpoort is een beetje eigenzinnig. Het contrast met onze aanwezigheid bij de Last Post in Ploegsteert, is mij nogal scherp opgevallen deze avond. De prioriteit van de Last Post Association ligt duidelijk op het snel afhandelen van de bloemenhulde, waardoor de kracht van het individuele eerbetoon door verschillende delegaties onder druk komt te staan. Het blijft globaal een indrukwekkende belevenis, maar ik mis de oprechte warmte (empathie) en respect van het kleinschalige gebeuren aan de Ploegsteert Memorial. Gelukkig was ons kringgezelschap van uitstekende kwaliteit, waardoor de hele ervaring weer de moeite waard is geweest. Tegen mijn bedtijd, was zelfs de hele drukte van een hooggespannen werkweek uit mijn gedachten verdwenen. Waar zo'n optreden al niet goed voor is ... 

Vz@roo-west.be